Η απεργία της Σερίφου του 1916 και οι πολλαπλές της ερμηνείες

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΡΩΑΔΙΤΗ

Μπροστά στη ράχη της Σερίφου,
όταν ανεβαίνει ο ήλιος,
τα πυροβόλα όλων των μεγάλων κοσμοθεωριών,
παθαίνουν αφλογιστία.

Οδυσσέας Ελύτης

Αυτές τις μέρες κλείνουν 98 χρόνια από την αιματοβαμμένη απεργία των μεταλλωρύχων της Σερίφου, τον Αύγουστο του 1916. Οι μεταλλωρύχοι του νησιού μετά από δεκαετίες άγριας εκμετάλλευσης και απαξίωσης από τους εργοδότες –που ήσαν στην ουσία και οι κύριοι ολόκληρου του νησιού-, την οικογένεια Γρώμμαν, αποφάσισαν να πάρουν την τύχη τους στα χέρια τους και να απαιτήσουν τα αυτονόητα, δηλαδή οκτάωρη εργασία και καλύτερες συνθήκες εργασίας.

Γκαλεάνο: Υπάρχει ένας άλλος κόσμος εκτός από τα σκατά

Ο μεγάλος Ουρουγουανός δημοσιογράφος και συγγραφέας έφυγε στις 13 Απριλίου του 2015.

Κυνηγημένος από τις περισσότερες δικτατορίες της Λατινικής Αμερικής υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς του 20ου αιώνα αλλά και σύμβουλος, μαζί με τον Ταρίκ Αλί, στο δίκτυο Telesur.

Αντί επικήδειου παραθέτουμε δυο σύντομες συνεντεύξεις του που έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά.

Μπάχμαν: Θα ’ρθει μια μέρα

«Πιστεύω πραγματικά σε κάτι και το ονομάζω “Θα ’ρθει μια μέρα”. Και μια μέρα θα έρθει»

DOC TV 

ΜΕ ΕΧΟΥΝ ΡΩΤΗΣΕΙ ΚΑΠΟΙΕΣ ΦΟΡΕΣ γιατί σκέφτομαι ή φαντάζομαι μία ουτοπική χώρα, έναν ουτοπικό κόσμο, στον οποίο όλα θα είναι καλά και στον οποίο όλοι θα είμαστε καλοί.

ΤΟ Ν’ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙ ΚΑΝΕΙΣ Σ’ΑΥΤΟ, όταν έρχεται διαρκώς αντιμέτωπος με τη στυγερότητα αυτής της καθημερινότητας, μπορεί να είναι παράδοξο,γιατί ό,τι έχουμε είναι ένα τίποτα.

…Και ξημέρωσε η 3 του Δεκέμβρη. Τρεις του Δεκέμβρη!…

Όποιος έζησε στις 3 του Δεκέμβρη, στις 4 μπορούσε να πεθάνει.

Ο προορισμός του ανθρώπου, που είναι: να κάνει κάτι μεγάλο ή να ζήσει κάτι μεγάλο, εκπληρώνεται. Γιατί ο λαός, ο Αθηναϊκός λαός, κείνη τη μεγάλη μέρα αποκαλύφθηκε μπροστά στο ίδιο του το μεγαλείο.

Η μέρα αποβραδίς ήτανε βροχερή. Ήτανε μια νύχτα βαριά από γεγονότα. Ο λαός είχε οχτώ χρόνια να πει: «Θα γίνει το δικό μου!» Οι δολοφόνοι τροχίζανε τα σπαθιά τους, ο λαός ετοίμαζε τη φωνή του.

Κύκλοι και τετράγωνα

Θυμάμαι έναν άνθρωπο.Έναν που σφυρηλατούσε την καρδιά του σπάζοντας πέτρες σε μια κόλαση.Δεν τον γνώρισα ποτέ.Άκουσα γι’αυτόν μέσα από τις φωνές που αντηχούν ακόμη στις ταραγμένες πολιτείες.Είδα τα χέρια του,μα δεν τα άγγιξα.Ήταν βαμμένα με  αίμα.Ντράπηκα φοβήθηκα.Έφυγα πήγα παραπέρα μα ποτέ δεν ξέχασα.Θυμάμαι μόνο που ήταν περίεργα ντυμένος.Θαρρείς πως ήταν από άλλη εποχή.Και κάθε τρείς και λίγο άλλαζε όψη.Τα μάτια του,τα μάτια του.Μόνο αυτά ήτανε πάντα ίδια.

Μήνυμα του ετοιμοθάνατου ποιητή στη νεολαία

Εσείς οί νέοι άνθρωποι των εποχών πού έρχονται
Καί της καινούργιας χαραυγής πάνω στίς πολιτείες
Πού δέ χτίστηκαν ακόμα, καί σεις
Πού δέ γεννηθήκατε, άκούστε τώρα
Τη φωνή τή δική μου, πού πέθανα
Όχι δοξασμένα.

‘Αλλά
Σάν τόν αγρότη πού δέν όργωσε τό χωράφι του
Καί τόν χτίστη πού ξετσίπωτα τό ‘βαλε στά πόδια
Σάν είδε την τρύπια στέγη,

Mέρες παράξενες

Όχι!Ας μην προσπαθούμε να διαδώσουμε άλλο τον πόνο και την θλίψη που βαραίνει κι άλλο αυτό το καλοκαίρι.Τί σχέση μπορεί να έχουν ο ζεστός ήλιος και η γαλάζια θάλασσα με το σκοτάδι του θανάτου;Τί σχέση μπορούν να έχουν τα μεσημεριανά γεύματα και τα βραδινά δροσίσματα με το κόκκινο του αίματος;

Μόνο πέφτουμε…

Σαν τα μικρά παιδιά σε μεγάλο ταξίδι. Πεινάμε, κλαίμε, κατουριόμαστε, χεζόμαστε, φωνάζουμε«πότε θα φτάσουμε;». Και οι μεγάλοι, στην αρχή να λένε «μετά το βουνό, φτάνουμε», «μόλις τελειώσουν τα δέντρα, φτάνουμε», «μετά τη στροφή, φτάνουμε», «μετά τη στροφή», «μετά τη στροφή»… Και μετά την τελευταία στροφή είναι ο γκρεμός. Και πέφτουμε… και πέφτουμε… και πέφτουμε…. Και δεν είναι εφιάλτης. Δεν ξυπνάμε. Δεν πεταγόμαστε ιδρωμένοι. Δε λέμε «ουφ, όνειρο ήταν».

Για τα μάτια σου μόνο…

Γιατί αφού οπλίσαμε πρώτα την καρδιά μας,

έπρεπε ύστερα να στοχεύσουμε τον ουρανό.

Να ρίξουμε προς τον άνεμο που

φυσούσε πάντα κόντρα.

Να μας ακούσουν τα πουλιά

Και οι νεκροί μας σύντροφοι.

ΟΙ 5+1 ΕΠΟΧΕΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ

Ι. Η ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ

Έρχομαι από μία μακρινή εποχή όπου οι άνθρωποι υπήρξαμε γυμνοί

μέσα στην παγωμένη έρημο της άγνοιας.

Μία εποχή που δεν ξεχώριζες το θήραμα από τον θηρευτή.

Τότε που δεν υπήρχαν ακόμη οι νόμοι των ανθρώπων.

Και η σάρκα μας ήταν βορά στα δόντια των άγριων θηρίων και στην οργή της φύσης.

Tότε που αντικρίζαμε τον ήλιο με δέος και το σκοτάδι με τρόμο.

Πεσσόα: Για μια φυσική κοινωνία

Ένα απόσπασμα από το βιβλίο Ο Αναρχικός Τραπεζίτης του αγαπημένου μας ποιητή και συγγραφέα

DOC TV

«ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΚΑΚΟ, ΤΟ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΚΑΚΟ, ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ και τα “επινοήματα” που έρχονται να επικαλύψουν τις φυσικές αλήθειες -όλα, από την οικογένεια μέχρι το χρήμα, από τη θρησκεία μέχρι το κράτος. Γεννιόμαστε άντρες ή γυναίκες -εννοώ ότι γεννιόμαστε για να γίνουμε, όταν ενηλικιωθούμε, άντρες ή γυναίκες. Σύμφωνα με τη φυσική δικαιοσύνη, δε γεννιόμαστε ούτε για να γίνουμε σύζυγοι ούτε για να γίνουμε πλούσιοι ή φτωχοί, όπως δε γεννιόμαστε για να γίνουμε καθολικοί ή προτεστάντες, άγγλοι ή πορτογάλοι. Για όλα φταίνε τα κοινωνικά επινοήματα».

Στάινμπεκ: Το κραχ

Με αφορμή τα 54 χρόνια από το θάνατο του νομπελίστα συγγραφέα Τζον Στάινμπεκ, διαβάζουμε ένα επίκαιρο άρθρο του για την κρίση του 1929 στην Αμερική

DOC TV

Τζον Στάινμπεκ

ΘΥΜΑΜΑΙ ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ ΤΟ 1929. ΕΙΧΑΜΕ ΠΙΑΣΕΙ ΤΗΝ ΚΑΛΗ (εγώ όχι, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι, ναι). Θυμάμαι τα ζαλισμένα και ευτυχισμένα πρόσωπα των ανθρώπων που έφτιαχναν χάρτινες περιουσίες με τις μετοχές του χρηματιστηρίου. «Σήμερα κέρδισα δέκα χιλιάδες δολάρια μέσα σε δέκα λεπτά. Συνολικά, αυτήν τη βδομάδα κέρδισα ογδόντα χιλιάδες».

Απόσπασμα από το διήγημα »Πράκτορες – εισπράκτορες και μπόλικη ιστορική ειρωνεία»

… και τότε, ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών, κοίταξε τους επιτελείς του χαμογελώντας και είπε:

– «Όπως θα έχετε ίσως καταλάβει αγαπητοί συνάδελφοι, τα πάντα κρέμονται από μια κλωστή. Οι συνθήκες είναι πολύ δύσκολες και, όσοι έχετε μελετήσει λίγο την ιστορία, θα ξέρετε πως όταν ένα καθεστώς γιγαντώνει τις μυστικές του υπηρεσίες συνήθως αυτό προμηνύει το τέλος του.
Αλλά θα ήθελα να γίνω λίγο πιο συγκεκριμένος επειδή αυτό το θέμα με τους κουκουλοφόρους έχει λάβει σοβαρές διαστάσεις, πράγμα που το συνειδητοποίησα χθες όταν παρακολουθούσα το δελτίο ειδήσεων»

H Εξοστρακισμένη Ουτοπία

(αποσπάσματα)

Kάθησα και σκέφτηκα πως δέν μπορούσα να μένω κλεισμένος μέσα.Αυτό που χρειαζόμουν δέν υπήρχε πιά στο μέρος που είχα εναποθέσει τις ελπίδες μου για να βρώ κάποιες στιγμές ηρεμίας.Είχα ξαναδοκιμάσει άλλωστε και παρα την πρόσκαιρη ικανοποίηση της αλλαγής περιβάλλοντος,πάντα θα βρισκόμουν στην δυσάρεστη θέση να αντιμετωπίσω ξανά τα γνωστά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος.Οι λογαριασμοί,το νοίκι,το μάρκετ,ο κρύος χειμώνας που τρέμουμε στο άκουσμά του, κάπου ήθελα και κανα βινύλιο να γυρνά σε ένα παλιό πικάπ που μού ‘δωσε ένας γνωστός και έτσι περνά η μέρα.Κάποτε ίσως και να έφτανε ένα πακέτο τσιγάρα,η αγκαλιά μιάς γυναίκας και ένα κομμάτι ψυχεδελικό να ξεφεύγουμε λιγάκι.Ίσως και να έπαιρνα δύναμη απο μερικές δυνατές κουβέντες και κουράγιο απο τα προβλήματα των φίλων.Μερικές φορές αυτό σε κάνει να πιστεύεις πως δέν είσαι μονάχος.

Ακροβατώντας στην άκρη της πραγματικότητας

Μιλάμε για την ευτυχία.Ποιά είναι τελικά η ευτυχία;

Δέν μπορώ να ξέρω ποιά είναι τελικά η ευτυχία.Μπορώ όμως να γνωρίζω ποιά είναι η δυστυχία.

Κατα συνέπεια μπορώ να ξέρω τί ΔΕΝ είναι ευτυχία ή τί παρουσιάζεται ως ευτυχία.Κι ας μήν έχω ιδέα απο ευτυχία.Γιατί;

Επειδή το βλέπω καθημερινά γύρω μου.Επειδή το βιώνω κάθε στιγμή μέσα μου.

TERRA INCOGNITA: Ορύγματα στις παρυφές της νύχτας

Του Μάκη Γεωργιάδη

Στις παρυφές της πόλης το  ένα  βουητό μοιάζει αδιάκοπο. Σχεδόν μονότονο. Αναμεμιγμένο με της βαριά υγρασία της άνοιξης η οποία μοιάζει να αιωρείται  σα να θέλει να ζήσει όσο περισσότερο γίνεται μετά τη βροχή.

Στις παρυφές της πόλης αυτός ο αδιάκοπος βόμβος και  μικρές κινούμενες λάμψεις που σκίζουν τα  μαύρα πέπλα της νύχτας. Τόσο που να μην μπορείς να ξεκρίνεις από την απόσταση και την ομίχλη αν πρόκειται για αυτοκίνητα σε δρόμο ταχείας κυκλοφορίας, για κάποιες βιαστικές  πυγολαμπίδες ή ακόμα ακόμα και για καύτρες τσιγάρων  περιπλανώμενων  διαβατών της νύχτας.

Το παγκάκι που βρυχάται

Του Πέτρου Κατσάκου

Λιγόστεψαν τα παγκάκια για τους ερωτευμένους και τους ονειροπόλους ποιητές σε αυτή την πόλη. Δεν βρίσκουν τόπο να σταθούν πια οι στίχοι και οι όρκοι. Απόκληροι και άστεγοι, πένητες και φυγάδες κατέλαβαν τις θέσεις στάθμευσης των μοσχαναθρεμμένων οπισθίων μας. Εκεί που κάποτε χαράζαμε καρδιές κι ονόματα τώρα κάποιος ανέστιος κοιμάται.

Θα πέσει μια σκληρή βροχή

Photo: Philippos Messinis / Fosphotos.com

Νίκος Ορφανός

«…Και τι είδες, γαλανομάτη γιε μου;

Πες μου τι είδες, αγαπημένε μου;

Είδα ένα νεογέννητο και γύρω του άγριους λύκους,
Είδα μια διαμαντένια λεωφόρο χωρίς κανένα να την περπατάει,
Είδα ένα μαύρο κλαδί που αιμορραγούσε,
Είδα ένα δωμάτιο γεμάτο άντρες με ματωμένα σφυριά,
Είδα μια άσπρη σκάλα μες στα νερά,
Είδα δέκα χιλιάδες ρήτορες με στραμπουληγμένες γλώσσες
Είδα πιστόλια και κοφτερά σπαθιά σε χέρια παιδιών,
Και μια σκληρή, μια ανελέητη βροχή να πέφτει…»

Bob Dylan, a hard rain’s a-gonna fall,1962

Πες μου, Έλληνα, στον αιώνα σου, πες μου τι βλέπεις;

Necropolis και άλλες φανταστικές ιστορίες

 

“I had not thought death had undone so many”

The burial of the dead, T.S. Elliot

7) Necropolis

Στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου υπάρχει ένα αρχαίο μέρος. Βρίσκεται σε μια σκονισμένη γειτονιά του περιθωρίου, στην ενορία των ασήμαντων, σε έναν από εκείνους του μαχαλάδες που ευημερούν σε όλες τις πόλεις, αλλά ποτέ δεν τους αναφέρουν οι ταξιδιωτικοί οδηγοί και οι υπουργοί.

Οι εξαθλιωμένες πολυκατοικίες εκεί μοιάζουν με δυνητικούς ομαδικούς τάφους. Μια χούφτα ρίχτερ αρκούν για να παρασύρουν τους κατοίκους των ετοιμόρροπων κτιρίων στην ανυπαρξία και στις ειδήσεις των οκτώ.

TERRA INCOGNITA: Ρόδινη βροχή στους σιτοβολώνες της Ιστορίας

Του Μάκη Γεωργιάδη

Τα ραγισμένα πρόσωπα του Ιανού της εποχής, ισχυρό αποτύπωμα στις ρυτίδες  ανθρώπινων προσώπων.  Όταν τα λούζει το σπαρακτικό φως μιας αυγής  πίσω από  συρματοπλέγματα κι όταν τα τυλίγει το σκοτάδι στις υπόγειες στοές της ιστορίας. Ραγισμένα πρόσωπα, ρυτίδες  αέναου κάματου  και βασανιστικές σκέψεις  να τρυπώνουν από όλες του μυαλού τις χαραμάδες.

Ένα  βαθύ βλέμμα στο παρελθόν το οποίο για χρόνια το είχε σκεπάσει η λήθη. Δεν μπορείς να  κοιτάζεις στοργικά ό, τι παραμορφώνει με βιαιότητα την αλήθεια και  καταργεί τη μνήμη για να την αντικαταστήσει με σκόρπιες ψευδαισθήσεις ομοψυχίας  και ενότητας. Ένα βλέμμα στραμμένο στο μέλλον και δεν μπορεί να ξεκρίνει το σχήμα και την υφή των εξελίξεων.